İsveç’in ‘ilk Vietnam göstericisi’ yaşamını yitirdi
Vietnam işgaline karşı başlattığı eylemle tanınan ve daha sonrasında da emperyalizm karşıtı gösteriler ve örgütlenmeler düzenleyen Sköld Peter Matthis, geçirdiği tarafik kazası nedeniyle Stockholm’de yaşamını yitirdi.
Gazete İsveç - Vietnam işgaline karşı başlattığı eylemle tanınan ve daha sonrasında da emperyalizm karşıtı gösteriler ve örgütlenmeler düzenleyen Sköld Peter Matthis, geçirdiği tarafik kazası nedeniyle Stockholm’de yaşamını yitirdi.
1937 yılında Stockholm'de dünyaya gözlerini açan Sköld Peter Matthis, İsveçli Yazar Henry Peter Matthis'in en küçük oğluydu. Çocukluğu ve gençliği Djurholm semtinde geçen Matthis, tıp fakültesini bitirdikten sonra uzun yıllar göz doktoru olarak çalıştı.
VİETNAM İÇİN TEK KİŞİLİK EYLEM
Gazeteci Murat Kuseyri'nin haberine göre, siyasi çalışmalarını Komünist Partisi adını alan KPML(r) (Komünist Parti Marksist Leninist “devrimci”) sürdüren Matthis, 1965 yılında Stockholm'de gerçekleştirdiği ABD karşıtı eylem sonrası ülke çapında tanınan bir kişi haline geldi. Hötorget Meydanı'nın da tek başına gerçekleştirdiği eylemde “ABD Vietnam'dan defol” yazlı bir döviz taşıdı.
Eylem izni almasına rağmen o sıralar ABD ile ilişkileri bozmak istemeyen İsveç hükümetinin talimatıyla polis, Matthis'in eylemine son vermesini istedi. Eylemi sürdürmesi üzerine gözaltına alınan Matthis hakkında; gösteri yasalarına aykırı davranmak, polise karşı direnmek, kamu düzenini bozmak suçundan dava açıldı. Mahkeme, Matthis'i çok yüklü sayılacak 19 bin kron para cezasına çarptırdı.
Cezanın ödenmesi için ülke genelinde bağış kampanyası düzenlendi. İsveç polisinin ABD karşıtı eylemi tek başına gerçekleştiren Matthis'e müdahalesi tepkilere yol açtı. Matthis'in gözaltına alınarak para cezasına çarptırılması İsveç’te, ABD'nin Vietnam işgaline karşı mücadelenin çığ gibi büyümesini sağladı.
KİTLESEL EYLEMLER HÜKÜMET’İN TAVRINI DEĞİŞTİRDİ
Devrimci ve ilerici gençlerin ABD işgalini kınayan kitlesel eylemler yapmalarından sonra İsveç hükümeti de tutum değiştirmek zorunda kaldı. O sıralar Eğitim Bakanı olan Olof Palme, ABD karşıtı eylemlere Vietnam Büyükelçisi’yle birlikte katıldı.
Matthis, 1960'lı yılların sonlarında Vietnam'da ABD işgaline karşı savaşan gerillalarla ve Vietnam halkıyla dayanışmak amacıyla bir komite kurdu. “Birleşik FNL Grupları” adı verilen grubun kurulmasına önderlik etti. “Birleşik FNL Grupları” kısa süre içinde ABD'nin Vietnam işgaline karşı çıkan dünyanın en güçlü dayanışma hareketlerinden birine dönüştü.
İsveç'in pek çok yerleşim biriminde FNL Grupları kuruldu. ABD'de karşıtı eylem, konferans ve paneller yapıldı. ABD karşıtı eylemlere özellikle gençlerin yer aldığı on binlerce kişi katıldı.
IRAK İŞGALİNİ 35 BİN KİŞİ PROTESTO ETTİ
İsveç'in en meşhur göz doktorlarından biri olan Matthis, bir yandan mesleğini sürdürürken diğer yandan ABD emperyalizmine karşı verilen mücadeleler içinde yer almaya devam etti. ABD'nin Irak'ı işgal etmesinden sonra 2003 yılında “Savaşa Karşı Örgütler Ağı”nın kurulmasına önderlik etti.
Aralarında ilerici ve devrimci Kürt ve Türk derneklerinin de yer aldığı “Savaşa Karşı Örgütler Ağı” Stockholm'de ABD'nin işgalini kınayan pek çok eylem, panel, konferans düzenledi. 2003 yılında Irak'ın işgalini protesto etmek amacıyla Stockholm'de düzenlenen gösteriye 35 bin kişi katıldı.
Matthis, 2005 yılında da bir grup arkadaşıyla birlikte “Irak'la Dayanışma Komitesi”nin kurulmasına öncülük etti. İlerlemiş yaşına rağmen komitenin örgütlediği eylem, panel ve konferanslara katıldı. ABD emperyalizmini ve işgalini protesto eden bildirileri dağıtmayı sürdürdü.
İSVEÇ'İN İLK VİETNAM GÖSTERİCİSİ
İsveç'in en fazla okunan gazetesi Afton Bladet’e açıklama yapan Matthis'in oğlu Simon Matthis, “Hem aile hem de dostları büyük bir şok içinde” dedi.
İsveç'in ikinci büyük gazetesi Expressen de, Matthis'in ölümünü “Sol profil Sköld Peter Matthis bir kazada öldü” başlığıyla duyurdu. Haberde, Matthis'in “İsveç'in ilk Vietnam göstericisi” olarak tanındığına dikkat çekildi.
